Skolyoz

Skolyoz (Omurga eğriliği) birçok hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabilir ve omurga yapısının çeşitli bölgelerinde görülebilir.

Skolyoz nedir

Skolyoz, omurganın sırt ve bel bölgelerinde görülebilen yana doğru eğriliğidir. Sağlıklı bir omurgada omurlara arkadan bakıldığında sırt ve bel bölgelerinde düz bir hat şeklinde uzanırken skolyozda ise omurlar sağa veya sola yer değiştirir ve aynı zamanda kendi ekseni etrafında döner.

Skolyoz aslında bir hastalık değil bir bulgudur.Nasıl ki hastalıklara bağlı bulgular ortaya çıkabiliyorsa,çeşitli hastalıklar da skolyaza neden olabilir.

Skolyoz, birçok hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi farklı yaşlarda ve omurga yapısının çeşitli bölgelerinde görülebilir.

Skolyoz bulguları nelerdir

Omurganın yana doğru eğriliği,

Kalçalar ve omuz seviyesi arasındaki eşitsizlik,

Göğüs kafesinde asimetri ve kürek kemiğinde çıkıntı,

Sırt ve bel ağrısı,

Yorgunluk,

Nefes darlığı,

Bir omzun öne ilerlemesi.

Skolyozda tanı nasıl konur

Omurganın direk filmleri yeterli olur.Ayakta çekilen tüm omurganın ön-arka ve yan grafileri tanıyı koymak ve skolyozun eğriliğinin derecesini belirlemek için yeterlidir. Bu grafilerde eğrilerin başladığı ve sonlandığı omurlar arasındaki sapma açısı ölçülür. Hastalar açının ilerlemesine göre takip edilir. Bu açı, omurlardaki dönme derecesi skolyozun ilerlemesini değerlendirerek ve koruyucu tedavi amaçlı sonuçları takip etmek için kullanılan önemli parametrelerdir.

Skolyozun nedenleri

Anne karnında omurga gelişiminde duraklamalar.

Omurgaların bitişik olması.

Çocuklarda görülen spastisite.

Tek taraflı kasların felç olması.

Omurga kırıkları.

Omurga enfeksiyonları.

Romatizmal hastalıklar, gibi durumlarda skolyoz gözlenir.

Bunun haricinde ergenlik çağındaki genç kızlarda gözlemlenebilir. Skolyoz, erken belirlendiğinde tedavisinde %100’e varan bir başarı sağlanır.Zamanında teşhis olmadığında çocukların normal gelişimi engellenir.Ve bununla birlikte hastada bel ve sırt ağrılarının yanında kalp ve akciğer bozuklukları da ortaya çıkabilir.

Skolyozun türleri

İdiopatik Skolyoz (nedeni bilinmeyen skolyoz): Skolyozun en sık görülen şeklidir ve kalıtsal bir sebebe bağlı olabileceği düşünülmektedir.En sık genç kızlarda ergenlik çağının hızlı büyüme döneminde ortaya çıkar. İdiopatik skolyoz genellikle kalıtsal faktörlere bağlı gözükmektedir. Skolyoz sağlıklı çocuklarda gelişebileceği gibi beyin felçli, kas hastalıklı, çocuk felçli çocuklarda da görülebilir.

Nöromusküler Skolyoz:İkinci en sık görülen skolyoztipidir.Buskolyoz türünün altında yatan bir sinir-kas hastalığı olabilir.Sinir hastalıkları beyin ve omurilikten kaynaklanabilir. Örneğin çocuk felçli, meningomyelosel, travmaya bağlı omurilik yaralanması ve felçli olan çocuk hastalar. Çocukluktan itibaren veya daha geç ortaya çıkabilen hastalıklarda bu duruma örnektir. Nöromusküler skolyozda, idiopatik skolyozun aksine solunum sıkıntısı ve duyu kusurlarına daha çok rastlanmaktadır.

Konjenital Skolyoz (doğuştan):Üçüncü sıklıkla görülen skolyoz türüdür. Çocuğun anne rahminde gelişimi sırasında meydana gelen omurga anomalilerine bağlı olarak ortaya çıkar.Doğuştan başladığı için genellikle ilerleme özelliği vardır.

Skolyozda tedavi yöntemleri

Küçük yaşta başlayan skolyoz genellikle ilerleyicidir. Skolyozun ilerlemesini belirleyen en önemli faktör ise çocuğun fiziksel gelişim hızıdır. Bununla birlikte eğriliğin miktarına ve kemik büyümesinin hangi aşamada olduğu belirlenir ve buna uygun tedavi yöntemleri izlenir. Bu yöntemler; gözlem,korse,cerrahi müdahalelerdir.

Genellikle hastaya uygulanacak ilk tedavi yöntemleri cerrahi olmayan yöntemlerdir. Korse, tedavi alternatiflerinden olup aslında skolyozda kullanılan en sık tedavi yöntemidir. Korse’ nin amacı eğimin artışının engellenmeye çalışılmasıdır. Örnek olarak konservatif (koruyucu) tedavide amaç,iskelet eğriliği sona erdiğinde,eğriliğin o seviyede tutulmasını sağlamasıdır. Konservatif (koruyucu) tedavi, korse ile yapılır. Başka hiçbir yolla ilerleme durdurulamaz. Bunun dışında ilerleme gösterdiği saptanan eğimin 3o derece civarında olduğu ve büyümenin devam ettiği çocuklarda etkili bir yöntemdir korse. Yani korse kullananların ameliyat olma ihtimali düşmektedir.

Sonuç olarak korseyle omurga asimetrik basınçlara karşı vücudu destekler. Günde 22-23 saat takılıp, ilk 15 günden sonra eğriliğin %50 oranında düzelmesi beklenir. Korse ile tedaviye ne kadar erken yaşta kullanılmaya başlanırsa o ölçüde başarı elde edildiği unutulmamalıdır.

Doğuştan (konjenital) skolyozda tedavi; tedavi edilmeyen doğuştan olan aşırı skolyozlar, azalan akciğer kapasitesine bağlı olarak kalp ve akciğer problemlerine, sırt ağrılarına, fiziksel bozukluklara, omurganın osteoartiritine sebep olur.

Gözlem; 30 dereceden az olan skolyozda hastanın 6 aylık aralarla takip edilmesi yeterlidir.

Skolyoz korse; ilerleyen ve 25 derecenin üzerindeki skolyozda kullanılır. Korse ile omurga asimetrik basınçlara karşı destekleniyor ve hasta büyüdükçe vücuda uyum sağlayacak şekilde ölçüler değiştiriliyor.

Cerrahi; 40 derece veya üzerindeki skolyozlarda,eğrilikler ameliyat ile düzeltilmesi gerekir. Cerrahi sonrası omurgayı sabitlemek için skolyoz korsesi kullanımı gerekir.

İdiopatik Skolyozda Tedavi; Hafif vakalar sadece gözlem halinde tutulur ve zaman içinde takip edilir. Bu arada kaslardaki dengesizliğin, sertleşme ve kısalmaların önlenmesi için düzenli egzersizler yapılmalıdır.

Skolyoz korse; Konservatif tedavide amaç iskelet eğriliği sona erdiğinde eğriliğin o seviyede tutulmasını sağlamasıdır. Konservatif tedavi skolyoz korsesi ile yapılır. Başka hiçbir yolla eğrilikteki ilerleme durdurulamaz.